Στις 24/2/2022 ο ρωσικός στρατός εισέβαλε στην ουκρανική επικράτεια με πρόφαση την ανεξαρτητοποίση των περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ και την προστασία των ρωσόφωνων κατοίκων από το ουκρανικό κράτος και παρακρατικές ναζιστικές συμμορίες. Μέχρι σήμερα ο ρωσικός στρατός έχει καταλάβει αρκετές πόλεις σε στρατηγικά σημεία καθώς η εισβολή εκτείνεται σχεδόν σε ολόκληρη τη χώρα. Συνεχείς βομβαρδισμοί σπέρνουν θάνατο σε χιλιάδες ανθρώπους ενώ εκατομμύρια εξαναγκάζονται σε ξεριζωμό παίρνοντας το δρόμο της προσφυγιάς. Παράλληλα εντός της Ρωσίας δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν συλληφθεί για αντιπολεμικές διαδηλώσεις, ενώ συλλαμβάνονται ακόμα και μεμονωμένα άτομα που κυκλοφορούν με λευκά πλακάτ για την υπόνοια αντιπολεμικού περιεχομένου.
Η δυτική “κοινή γνώμη” έπεσε από τα σύννεφα θεωρώντας τα τελευταία χρόνια ότι οι πόλεμοι γίνονται πάντα μακριά από αυτή και προσπάθησε να εντάξει την επίθεση της Ρωσίας στα πλαίσια “του παραλογισμού του δικτάτορα Πούτιν”. Μια οπτική που επιβάλλεται μέσω πρωτοφανούς ελέγχου του δημόσιου λόγου από την ίδια άρχουσα τάξη που τα προηγούμενα χρόνια καταπάτησε δεκάδες φορές το διεθνές δίκαιο, που επικαλείται τώρα για την “λήξη των εχθροπραξιών”. Είναι η ίδια που ενεπλάκη έμμεσα σε πολέμους, δημιούργησε πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που οδήγησαν σε αιματηρές συγκρούσεις και όπλισε τα χέρια ταγμάτων νεοναζί ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ουκρανίας.
Ένα είναι σίγουρο, οι μεγάλοι χαμένοι της υπόθεσης είναι οι καταπιεσμένες/οι των χωρών που εμπλέκονται σε μια εμπόλεμη κατάσταση. Ήδη περισσότεροι από 3 εκατομμύρια πρόσφυγες από την Ουκρανία πέρασαν σε γειτονικές χώρες από την αρχή της ρωσικής εισβολής, με τους αριθμούς να αναμένεται να πολλαπλασιαστούν. Μέσα σε αυτά, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε την έμφυλη ως δομική διάσταση του πολέμου. Από το trafficking και την σεξουαλική εκμετάλλευση προσφύγων μέχρι βιασμούς από τους εκάστοτε κατακτητές η πατριαρχία βρίσκει την πιο αυθεντική της έκφραση στην ένοπλη διαμάχη για εξουσία.
Φτώχεια, προσφυγιά, εξαθλίωση και θάνατος είναι η επαγωγή του πολέμου. Απόρροια του είναι και η παγκόσμια επισιτιστική κρίση που θα χτυπήσει τους φτωχότερους. Για τον μήνα Φεβρουάριο μόνο το πληθωριστικό σοκ στην ελληνική οικονομία αναμένεται να ξεπέρασε το 7%. Ενώ την ενεργειακή κρίση θα επωμιστούμε εμείς οι από τα κάτω, με τις ανατιμήσεις των καυσίμων να ορίζουν τους μηνιαίους λογαριασμούς θέρμανσης πάνω από το βασικό μισθό.
Από την άλλη, το ελληνικό κράτος μέλος του ΝΑΤΟ έσπευσε να πάρει θέση υπέρ της Ουκρανίας και να στείλει πολεμικό εξοπλισμό στα χέρια της φιλο-νεοναζιστικής κυβέρνησης και των παραστρατιωτικών οργανώσεων. Μια θεαματική κίνηση αποσκοπώντας να εδραιώσει την ισχυρή του θέση ως δύναμη των Βαλκανίων και να καρπωθεί κάποιο μερίδιο της πίτας για την πολιτική και οικονομική ελίτ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που εξαντλεί κάθε χρόνο το 2% των δημοσιονομικών ταμείων σε πολεμικούς εξοπλισμούς, ούτε είναι τυχαίο που έχει μετατρέψει τον ελλαδικό χώρο από την Αλεξανδρούπολη μέχρι τη Σούδα σε μια απέραντη βάση του ΝΑΤΟ.
Είναι ξεκάθαρο πως σε αυτή τη μάχη συγκρούονται πολύ περισσότερα και μεγαλύτερα συμφέροντα του παγκόσμιου κεφαλαίου ώστε να επιβληθούν στην περιοχή οικονομικά και στρατιωτικά. Η Ουκρανία πέραν της γεωστρατηγικής σημασίας που έχει, είναι μια χώρα πλούσια σε ενεργειακά κοιτάσματα και με σημαντική παραγωγή σιτηρών στην παγκόσμια αγορά και δεν είναι τυχαίο που μπαίνει στο στόχαστρο των κεφαλαιοκρατών. Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα το φιλο-ναζιστικό καθεστώς της Ουκρανίας να συνομιλεί με τις χώρες του ΝΑΤΟ για την ένταξη του σε αυτό και από την άλλη το ρωσικό κράτος βλέποντας ότι χάνει το ζωτικό χώρο στα σύνορα του με την Ευρώπη να επιτίθεται στην Ουκρανία με στόχο την δημιουργία μιας φιλορωσικής κυβέρνησης. Η φράση “3ος Παγκόσμιος Πόλεμος” ακούγεται ξανά και αυτή τη φορά ίσως πιο σοβαρά από ποτέ.
Εδώ και πάνω από 150 χρόνια ο καπιταλισμός σπέρνει θάνατο και δυστυχία στον πλανήτη προσπαθώντας να διαχειριστεί τις δομικές του αντιφάσεις. Είναι υποχρεωμένος να προελαύνει γιατί κάθε του βήμα είναι μια συνεχώς αναβαλλόμενη πτώση. Η διαρκής κρίση συσσώρευσης, που δημιουργεί και καλείται να θέσει υπό έλεγχο, μόνο μεγαλώνει. Αυτή η συνθήκη είναι μήτρα της πείνας, της φτώχειας, τις λεηλασίας και των πιο απεχθών πολιτικών του κράτους σε όλη την υφήλιο. Αποκορύφωμα της καπιταλιστικής τερατογένεσης ήταν οι 2 παγκόσμιοι πόλεμοι αλλά και οι ασταμάτητοι “περιφερειακοί” πόλεμοι που γίνονται και που δεν έπαψαν ποτέ να αφορούν τον μισό και πλέον πλανήτη.
Η κρίση συσσώρευσης του καπιταλισμού περνάει υφέσεις και οξύνσεις αλλά δεν σταματάει ποτέ. Στις καλές εποχές, στον “πρώτο κόσμο” θα τη διαχειριστεί με κρατικές επενδύσεις για να τονώσει την “ενεργό ζήτηση” και να “κινηθεί η αγορά” δημιουργώντας δημόσιο χρέος. Όταν ζοριστεί, θα μετακυλήσει το δημόσιο χρέος σε ιδιωτικό μέσω νεοφιλελεύθερων πολιτικών, εξοντώνοντας τους φτωχότερους προς όφελος των πλουσίων. Και όταν δε θα μπορεί άλλο να φορτώσει την κρίση στις πλάτες των εξαθλιωμένων ή να την εξάγει στον “τρίτο κόσμο”, έρχεται η σειρά της συσπείρωσης κάτω από τη μπότα του στρατηγού ώστε το πλεονάζον εργατικό δυναμικό να γίνει κρέας για κανόνια. Αυτό τον κύκλο θα διαδεχτεί μια νέα εποχή ευκαιριών για λεηλασία μέσω της ανοικοδόμησης.
Ο κύκλος μοιάζει μοιραίος και αέναος. Και θα ήταν αν δεν υπήρχαν σε αυτό τον κόσμο και άλλα συμφέροντα πέρα από αυτά των κεφαλαιοκρατών. Τα συμφέροντα της εργατικής τάξης τα οποία γίνονται αντιληπτά μονάχα έξω από και ενάντια στον καπιταλισμό. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα από την εποχή του Γαλλοπρωσικού πολέμου (1870-71), των δύο παγκοσμίων πολέμων αλλά και της περιόδου ανάμεσα σε αυτούς. Επαναστάσεις που, άσχετα αν τελεσφόρησαν ή αν πέτυχαν εν τέλει τους απώτερους σκοπούς τους, πρέπει να αποτελέσουν έμπνευση όποτε οι εκμεταλλευόμενοι/ες κι οι καταπιεσμένοι/ες καλούνται από τις πολεμικές σάλπιγγες να πάρουν θέση. Η παρισινή κομμούνα εν μέσω πολέμου το 1871, η ρώσικη επανάσταση εν μέσω του Α’ παγκοσμίου πολέμου, η επανάσταση των Σπαρτακιστών στη Γερμανία, η κόκκινη διετία στην Ιταλία, η ισπανική επανάσταση του ‘36, η κινέζικη επανάσταση από το ‘27 ως το ‘49, ήταν αποτέλεσμα της απόφασης προλετάριων αντί να σηκώσουν τα όπλα ο ένας εναντίον τις άλλης, να τα στρέψουν προς την άρχουσα τάξη των χωρών τους. Ακόμα και σήμερα στη Rojava ανάμεσα στις πολεμικές συγκρούσεις μια επανάσταση παλεύει να ριζώσει στο Συριακό βορά.
Οι επαναστάσεις του προηγούμενου αιώνα έγιναν κυρίως από όσους/ες αρνήθηκαν να πάρουν θέση στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο με τη μια ή την άλλη πλευρά. Όταν η σοσιαλδημοκρατία σε όλες τις χώρες συντάσσονταν με τον πόλεμο, αναρχικοί και μαρξιστές όπως η Γκόλντμαν, ο Μπέργκμαν, ο Μαλατέστα, ο Λένιν, η Λούξεμπουργκ και αμέτρητοι/ες άλλοι/ες διακήρυξαν την ταξική ενότητα απέναντι στην εθνική. Είδαν πέρα από τα ψευτοδίπολα που οι εξουσιαστές επέβαλαν ως πρόφαση για αλληλοσφαγή, την δυνατότητα για επίθεση συνολικά στο σάπιο κουφάρι του καπιταλισμού.Σε μια πολεμική σύγκρουση αποτελεί μεγάλο πειρασμό το να ψάξεις να βρεις ποιο κράτος φταίει λίγο παραπάνω από το άλλο. Ποιος “τρελός” δικτάτορας θέλει να κατακτήσει τον πλανήτη και ποια “δίκαια” κράτη προσπαθούν να τον αναχαιτίσουν. Ποιος επιτέθηκε πρώτος και ποιοι τον προκάλεσαν. Είναι μια συζήτηση φορτισμένη από το αίμα παιδιών, τα δάκρυα μανάδων και τον πόνο προσφύγων. Ειδικά όταν ο πόλεμος σου χτυπά την πόρτα τα ερωτήματα γίνονται επιτακτικά και οι απαντήσεις είναι ζωής ή θανάτου. Μέσα σε μια στιγμή μπορείς να βρεθείς να υποστηρίζεις ένα τέρας απέναντι σε ένα άλλο. Μια παγίδα διαιώνισης σφαγών καταπιεσμένων από καταπιεσμένους.
Όταν η παρουσία του κράτους σε κοινωνικό επίπεδο υποχωρεί και συμπυκνώνεται μόνο στο στρατιωτικό του σκέλος είναι ουσιαστικά ευάλωτο. Η αυτοοργάνωση των αναγκών με βάση την αλληλεγγύη, η αναδιοργάνωση της κοινωνικής συγκρότησης, η αυτοπροστασία με ένοπλες πολιτοφυλακές είναι προοπτικές πολύ πιο εφικτές τη στιγμή που οι κρατικές δομές καταρρέουν υπό το βάρος του πολέμου. Το χρέος των αγωνιστών είναι να μπολιάσουν τη ρημαγμένη κοινωνία με ένα νέο όραμα, μια ελπίδα για έναν κόσμο ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης που μπορεί να αναδυθεί από τα χαλάσματα, να προτείνουν λύσεις, να ζυμωθούν με τους υπόλοιπους/ες επαναστατημένους/ες και με το όπλο στο χέρι να υπερασπιστούν τις κατακτήσεις τους.
Ως εργαζόμενοι/ες, φτωχοί/ες, καταπιεσμένοι/ες αυτό που μας αναλογεί στον πόλεμο που συμβαίνει στην Ουκρανία δεν είναι να μπούμε στο δίλημμα Ρωσία ή ΝΑΤΟ. Υποχρέωση μας είναι να αναδείξουμε όλες εκείνες τις λειτουργίες του καπιταλισμού που κάνουν μια διευρυμένη πολεμική σύγκρουση να μοιάζει πιο κοντά από ποτέ, όποια και αν είναι η αφορμή ή ο τόπος. Είναι να προβλέψουμε κινήσεις των κρατών και να προετοιμαστούμε για τις ευκαιρίες που τυχόν θα παρουσιαστούν. Πάνω από όλα όμως οφείλουμε να συγκροτήσουμε ένα οργανωμένο επαναστατικό κίνημα που να δίνει απαντήσεις για το πώς προτείνει την οργάνωση της κοινωνίας την επόμενη ημέρα. Είναι επιτακτικό να μορφοποιήσουμε σε σύγχρονη βάση ως πρόταση ένα μοντέλο του ελευθεριακού κομμουνισμού το οποίο θα εξυπηρετήσει τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα συμφέροντα μας ενάντια στους δυνάστες που σπέρνουν θάνατο.